Şimdiki Zaman

Türkçede şimdiki zaman, bir eylemin tam olarak o anda yapıldığını veya sürdüğünü anlatmak için kullanılır. Yani kişi şu anda bir işi yapıyorsa, o iş şimdiki zamanla ifade edilir. Şimdiki zaman, günlük konuşmada en sık kullanılan zamanlardan biridir ve özellikle konuşma dilinde oldukça yaygındır.

Şimdiki zaman, fiil köküne eklenen -iyor, -ıyor, -üyor, -üyor ekleri ile yapılır. Hangi ekin kullanılacağı, fiilin son ünlüsüne bağlı olarak belirlenir. Bu uyum, Türkçedeki büyük ünlü uyumu kuralına göre olur.

Örnekler:

gelmek → geliyor

yazmak → yazıyor

gitmek → gidiyor

yemek → yiyor

okumak → okuyor

Şimdiki Zamanın Özneye Göre Çekimi

Şimdiki zaman eki tek başına fiilin zamanını gösterir. Ancak özneye göre çekimlendiğinde, cümlede kim tarafından yapıldığı da net bir şekilde anlaşılır. Örnek çekim tablosu:

Özne, Fiil Örneği

Ben, geliyorum

Sen, geliyorsun

O, geliyor

Biz, geliyoruz

Siz, geliyorsunuz

Onlar, geliyorlar

Bu ekler, hem fiilin anlamını korur hem de cümlenin öznesine uygun hale gelir. Bu sayede hem zaman hem de kişi bilgisi cümlede açıkça ifade edilmiş olur.

Ben şu anda kitap okuyorum.

Sen ne yapıyorsun?

O televizyon izliyor.

Biz parkta oynuyoruz.

Siz müzik dinliyorsunuz.

Onlar birlikte çalışıyorlar.

Bu örneklerde görüldüğü gibi, şimdiki zaman hem eylemin devam ettiğini hem de kimin gerçekleştirdiğini ifade eder.

Şimdiki zaman, yalnızca o an yapılan işleri ifade eder; geçmiş veya gelecek eylemleri anlatmaz.

Fiilin köküne eklenen -iyor / -ıyor / -üyor / -üyor eki, cümlenin zamanını ve eylemin süregeldiğini gösterir.

Özneye göre eklenince cümlenin anlamı tamamlanır ve kimin eylemi yaptığı anlaşılır.