Taşlara Kazınmış Sır

Nemrut Dağı, yalnızca Türkiye’nin değil, dünyanın da en etkileyici kültürel miraslarından biridir. M.Ö. 1. yüzyılda hüküm süren Kommagene kralı I. Antiochos, tanrılarla insanlar arasındaki bağı simgelemek amacıyla inşa ettirmiştir. Dağın zirvesinde yer alan devasa heykeller, anıt mezarlar ve görkemli taş bloklar, dönemin inanç dünyasını ve sanat anlayışını gözler önüne serer. Bu sebeple Nemrut Dağı, arkeolojik değeri ve tarihi önemiyle 1987 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alınmıştır.

Ancak Nemrut Dağı’nın önemi yalnızca tarihî ve arkeolojik değerlerinden ibaret değildir. Yüzyıllar boyunca yöre halkı, bu görkemli zirveyi efsanelerle bezemiştir. Rivayetlere göre dağın ismi, kutsal kitaplarda da adı geçen zalim hükümdar Kral Nemrut’tan gelir. Nemrut’un Hz. İbrahim’i ateşe attırmak istemesi, fakat ateşin Allah’ın mucizesiyle gül bahçesine dönüşmesi en bilinen efsanelerden biridir. Bu anlatı, halkın gözünde Nemrut Dağı’nı bir “zulmün ve ilahi adaletin sembolü” hâline getirmiştir.

Bölge halkı arasında ayrıca, zirvedeki dev heykellerin geceleri canlandığı ve dağa bekçilik ettiği söylenir. Kimi rivayetlerde ise dağın derinliklerinde kral hazinelerinin saklı olduğu ancak bu hazineyi arayanların uğursuzlukla karşılaşacağı dile getirilir. Böylece Nemrut, yalnızca tarihî bir mekân değil, aynı zamanda halk inançlarında yaşayan bir sır ve gizem diyarı olmuştur.

Bugün Nemrut Dağı, gün doğumu ve gün batımında heykellerin gölgeleriyle büyüleyici bir manzara sunarken ziyaretçilere hem Kommagene Krallığı’nın görkemli tarihini hem de Anadolu’nun zengin sözlü kültür geleneğini hissettirmeye devam etmektedir. Öte yandan bilim insanları için önemli bir arkeolojik merkez, bir yandan da halk efsanelerinde mistik bir zirve olan Nemrut, geçmişle bugünü bir araya getiren eşsiz bir kültür hazinesidir.